Vững chãi đảo chìm Phan Vinh B
Sáng 12.2, tại sân Hoa Lư (quận 1, TP.HCM) ban tổ chức giải VnExpress Marathon Ho Chi Minh City Midnight đã tiến hành trao hơn 130 giải thưởng (ở 4 nội dung: 5 km, 10 km, 21 km và 42 km) cho các VĐV xuất sắc với tổng giá trị hơn 1 tỉ đồng.Hương cần ta hòa cùng tỏi Lý Sơn
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
Việt Nam đứng thứ 5 về du học sinh tại Mỹ: Viên chức lãnh sự khuyên gì?
Oppo A5 Pro được giới thiệu là một trong những smartphone tầm trung bền bỉ nhất hiện nay, với khả năng chống nước, chống va đập và hoạt động tốt trong các điều kiện khắc nghiệt. Để kiểm chứng những tuyên bố từ nhà sản xuất, thiết bị đã trải qua một loạt thử nghiệm thực tế nhằm đánh giá khả năng chịu đựng trong môi trường sử dụng khắc nghiệt.Oppo A5 Pro đạt ba tiêu chuẩn chống nước cùng lúc: IP66, IP68 và IP69. Theo thông số kỹ thuật, thiết bị có thể chịu được ngâm nước ở độ sâu 1,5 mét trong 30 phút (IP68), chống tia nước áp lực cao (IP69) và chống bụi hoàn toàn (IP66). Để kiểm chứng, Oppo A5 Pro được đặt trong nước trong khoảng 30 phút, đồng thời thử nghiệm dùng vòi nước áp lực mạnh để mô phỏng các tình huống như trời mưa lớn hoặc vô tình bị đổ nước lên máy.Kết quả cho thấy, Oppo A5 Pro vẫn hoạt động trơn tru sau thử nghiệm. Màn hình cảm ứng phản hồi chính xác, camera không bị hơi nước làm mờ, các cổng kết nối không bị ảnh hưởng. Tiếp tục thử nghiệm với nước nóng 60°C để mô phỏng điều kiện khắc nghiệt hơn, máy vẫn không có dấu hiệu hư hại, đúng như những gì nhà sản xuất công bố.Oppo A5 Pro sở hữu khung máy đạt tiêu chuẩn quân đội MIL-STD-810H, có khả năng chống chịu rung lắc, sốc nhiệt, độ ẩm cao, bão cát và áp suất thấp. Để kiểm tra độ bền trong điều kiện nhiệt độ khắc nghiệt, thiết bị đã được đặt vào tủ lạnh trong 12 tiếng. Dù trong điều kiện đông đá, điện thoại vẫn có thể nhận được cuộc gọi, nhiệt độ máy đo được là khoảng 1,5 độ C, chứng minh khả năng hoạt động ổn định ngay cả trong môi trường lạnh.Tiếp theo, thử nghiệm thả rơi từ độ cao 1,5 mét xuống nền bê tông được thực hiện để mô phỏng tình huống sử dụng thực tế. Nhờ thiết kế gia cố 360°, Oppo A5 Pro hấp thụ lực va đập tốt, không có vết nứt lớn trên màn hình. Mặt kính Gorilla Glass 7i đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ màn hình khỏi trầy xước và nứt vỡ. Theo OPPO, kính 7i có khả năng chống va đập cao hơn 160% so với thế hệ trước, giúp tăng đáng kể độ bền của màn hình.Bên cạnh đó, điện thoại cũng được thử nghiệm trong môi trường nhiều cát và bụi nhỏ. Sau nhiều giờ tiếp xúc với điều kiện này, các cổng kết nối và loa vẫn không bị bám bụi, âm thanh phát ra không bị ảnh hưởng. Điều này cho thấy Oppo A5 Pro phù hợp với những ai thường xuyên làm việc ngoài trời hoặc trong điều kiện môi trường khắc nghiệt.Một trong những tính năng đáng chú ý trên Oppo A5 Pro là công nghệ cảm ứng tiên tiến, giúp màn hình vẫn hoạt động chính xác ngay cả khi bị ướt hoặc khi người dùng đeo găng tay. Thử nghiệm thực tế với nhiều điều kiện khác nhau, từ màn hình dính nước, dính dầu mỡ cho đến việc sử dụng với găng tay vẫn có phản hồi nhanh và chính xác, không có hiện tượng loạn cảm ứng.Đây là một điểm cộng lớn, đặc biệt hữu ích cho những ai thường xuyên di chuyển, làm việc ngoài trời hoặc cần sử dụng điện thoại trong môi trường công nghiệp.Qua những thử nghiệm thực tế, có thể khẳng định Oppo A5 Pro là một trong những smartphone có độ bền cao hiện nay. Với khả năng chống nước, chống bụi, chịu va đập tốt và hoạt động ổn định trong điều kiện môi trường khắc nghiệt, đây là lựa chọn lý tưởng cho những ai cần một thiết bị mạnh mẽ để đồng hành trong mọi hoàn cảnh.
Chia sẻ về cuộc sống sau đăng quang Hoa hậu du lịch bản sắc Việt Nam 2024, Nguyễn Phương Anh cho biết cô vẫn trở lại giảng đường, thỉnh thoảng về thăm gia đình. Vì là năm cuối đại học, lịch trình ít nên cô dành thời gian tham gia một số hoạt động nghệ thuật. Người đẹp nói sau khi tốt nghiệp, cô dự định Nam tiến để phát triển bản thân.Về tiền thưởng sau đăng quang, Nguyễn Phương Anh dùng để trang trải chi phí học tập, giúp đỡ gia đình và tham gia các hoạt động thiện nguyện. Với cô, giải thưởng lớn nhất bản thân nhận được là chiếc vương miện. “Tôi vẫn làm việc chăm chỉ, khi có điều kiện thì làm thiện nguyện. Sau tốt nghiệp, tôi dự định tham gia một khóa học diễn xuất để theo đuổi lĩnh vực phim ảnh”, cô bật mí. Nguyễn Phương Anh cho rằng sau cuộc thi nhan sắc, cô gái đăng quang cần hiểu thế mạnh bản thân và phát triển nó. Người đẹp tin rằng ngày càng có nhiều hoa hậu cũng đồng nghĩa với nhiều hoạt động xã hội được triển khai. Tự nhìn nhận bản thân, Nguyễn Phương Anh bộc bạch: “Tôi chưa được nhắc đến nhiều nhưng tôi đang rất hài lòng với những điều mình làm được sau đăng quang và đang phát triển ở lĩnh vực phim ảnh”. Hiện tại, Nguyễn Phương Anh chưa nghĩ tới việc tham gia thêm sân chơi sắc đẹp khác do đang bận học và yêu thích đóng phim. Cô nói vài năm nữa sau khi trưởng thành, nếu có cơ hội tốt sẽ trải nghiệm. Sau khi giành danh hiệu cao nhất của cuộc thi Hoa hậu du lịch bản sắc Việt Nam 2024, Nguyễn Phương Anh tất bật với các sự kiện. Gần đây, cô gây bất ngờ khi thử sức ở phim ảnh, đảm nhận vai bạn gái của trùm lừa đảo trong phim Chuyện làng của Lê Hồng Nguyên nhờ lợi thế ngoại hình cùng nhan sắc xinh đẹp. Nguyễn Phương Anh thấy vui, hào hứng khi lần đầu tham gia phim ảnh. Bởi đây là lĩnh vực người đẹp yêu thích từ lâu. Cô chia sẻ thêm: “Mặc dù là lính mới thế nhưng may mắn diễn xuất của tôi được ê kíp khen ngợi. Tôi cảm thấy vui vì đoàn phim ai cũng vui tính và hỗ trợ các bạn diễn trẻ như tôi”. Theo Hoa hậu du lịch bản sắc Việt Nam 2024, việc đóng phim giúp cô được hóa thân thành nhiều vai diễn, sống trong nhiều số phận khác nhau. Lĩnh vực mới này còn giúp Nguyễn Phương Anh tự tin hơn khi đứng trước máy quay hay đám đông. “Chiều cao của tôi đóng phim cũng phù hợp chứ làm người mẫu thời trang sẽ không nổi bật được nên hướng đi này tôi thấy phù hợp”, cô cho hay.
Tân Tổng lãnh sự New Zealand: 'Việc học không phải là lặp lại và thuộc lòng'
Sáng 21.2, mạng xã hội lan truyền đoạn clip ghi lại cảnh nam CSGT giật ví, "khống chế" người dân trên đường.Cụ thể, đoạn clip dài hơn 3 phút ghi lại cảnh lúc 20 giờ 51 ngày 20.1, một CSGT chạy mô tô đặc chủng dừng bên cạnh một chiến sĩ công an đang cố gắng nổ máy chiếc xe máy cà tàng.Lúc này, từ bên đường có một người đàn ông mặc áo đỏ tiến tới chỗ CSGT. Sau khoảng 20 giây nói chuyện, người đàn ông móc trong túi ra chiếc ví, đưa ra trước mặt CSGT thì bị CSGT giật lấy.Hai bên giằng co khoảng 4 giây thì CSGT gạt chân, quật ngã, "khống chế" người đàn ông. Lúc này, nhiều người dân nói "ông không có đánh người ta được nha", "đánh người ta là ông bậy rồi đó".Chiến sĩ công an đi cùng và người dân cũng chạy đến can ngăn vụ việc thì nam CSGT cho người đàn ông đứng dậy nhưng vẫn nắm chặt cổ áo. Nội dung lan truyền ghi nhận vụ việc xảy ra tại liên ấp 123 (H.Bình Chánh, TP.HCM).Liên quan đến vụ việc, đại diện Đội CSGT - trật tự Công an H.Bình Chánh cho hay đã nắm được thông tin và đang khẩn trương xác minh và sẽ yêu cầu chiến sĩ có liên quan tường trình để làm rõ thông tin dư luận.
